Phần lớn doanh thu của Mozilla đến từ quan hệ hợp tác với các nhà cung cấp dịch vụ tìm kiếm, các hãng này trả tiền cho Mozilla coi như phí giới thiệu mỗi khi có người sử dụng dịch vụ tìm kiếm của họ thông qua trình duyệt Firefox. Và đối tác tìm kiếm lớn nhất của Firefox chính là Google.

Tuy nhiên, Google cũng là đối thủ đang đe dọa Firefox nhiều nhất hiện nay bởi trình duyệt Chrome. Thỏa thuận hợp tác tìm kiếm giữa Mozilla với Google đã hết hạn và tháng 10/2011. Dù Cả Mozilla và Google chưa đưa ra bất kì tuyên bố chính thức nào về sự hợp tác này trong tương lai, nhưng những mâu thuẫn kể trên đã đề ra hai câu hỏi lớn: Mozilla có thể sống sót mà không có Google? và liệu Google có cần Mozilla?

Nếu Mozilla không có Google?

Mặc dù là một tổ chức phi lợi nhuận, Mozilla vẫn phải chi trả tiền thuê văn phòng, lương nhân viên, cộng thêm các chi phí cho phát triển phần mềm. Theo tuyên bố của Mozilla, khoảng 85% doanh thu mà họ thu được là đến từ thỏa thuận hợp tác với Google. Vậy Mozilla có thể sống sót nếu không còn nguồn thu từ Google nữa?

Mozilla không hẳn đang gặp khó khăn về tiền bạc. Theo tuyên bố tài chính, doanh thu năm 2010 của tổ chức này là 123 triệu USD, tăng 18% so với năm 2009. Theo báo cáo tài chính hợp nhất, tổ chức này có khoảng 105 triệu USD tài sản đầu tư. Với số tài sản trên, Mozilla có lẽ cũng cầm cự được trong vòng vài năm nếu mối hợp tác với Google đổ vỡ.

Hơn nữa, thu nhập của Mozilla sẽ không bỗng dưng tụt về con số 0 nếu Google ra đi. Mozilla vẫn có các đối tác tìm kiếm khác (như Yahoo và Bing) và có thể đề nghị lấy Bing hoặc Yahoo làm công cụ tìm kiếm mặc định trên Firefox thay Google để thu tiền. Ngoài ra, 10% kinh phí Mozilla nhận được là từ sự hỗ trợ của công chúng.

Tuy nhiên, về lâu dài, việc mất mối hợp tác với Google sẽ làm ảnh hưởng tới kế hoạch phát triển của Mozilla. Mặc dù tổ chức này tuyên bố việc phát triển phần mềm tách biệt với các quy trình xây dựng quỹ, có nghĩa là dẫu có khó khăn về kinh tế, các lập trình trình viên cũng không phải rời máy tính để ra đường kiếm tiền, nhưng Mozilla sẽ thu hút (cũng như giữ chân) các tài năng phần mềm bằng cách nào nếu không có tiền?

Thỏa thuận hợp tác giữa Google và Firefox đem lại lợi ích cho cả hai bên.

Google có cần Firefox?

Khi Google và Mozilla ký thỏa thuận tìm kiếm cách đây 5 năm, trình duyệt IE có tích hợp các dịch vụ tìm kiếm của Microsoft đang dẫn đầu thị trường. Lợi ích của Google khi ký thỏa thuận tìm kiếm với Mozilla là hãng có thể đưa các dịch vụ của Google gắn liền với Firefox: Firefox mở rộng thị phần sẽ kéo theo cả các dịch vụ của Google cũng phát triển.

Tuy nhiên, mọi thứ đã thay đổi. Trình duyệt Chrome của Google đã tiến bộ nhanh chóng: Theo hãng thống kê StatCounter, Chrome đã vượt qua Firefox và trở thành trình duyệt phổ biến thứ 2 trên thế giới; IE chiếm thị phần 40,63%, Chrome 25,69% và Firefox 25,23%.

Không phải tất cả các hãng thống kê đều có chung kết quả với StatCounter: Theo Net Applications, Chrome chiếm 18,18% thị phần vào tháng 10 và Firefox chiếm 22,14%. Tuy nhiên, Net Applications cũng cho rằng nếu xu hướng này tiếp diễn, thị phần của Chrome sẽ vượt qua Firefox vào giữa năm 2012.

5 năm trước đây, Google chưa thể cạnh tranh với IE bằng trình duyệt riêng có tích hợp các dịch vụ của Google, nhưng hiện tại họ đã có thể làm được điều đó với Chrome.

Google còn được coi là đang “nắm đằng chuôi” khi phần đông người dùng Firefox sẽ tiếp tục sử dụng dịch vụ của Google ngay cả khi hãng chấm dứt hợp đồng tìm kiếm với Mozilla. 5 năm qua, Google đã mở rộng đáng kể bộ dịch vụ web mà hãng cung cấp. Rất ít người dùng Internet hiện lại không sử dịch vụ nào của Google trong số Gmail, Google Docs, YouTube... Ngoài ra, Google còn có nhiều năm kinh nghiệm lôi kéo người dùng IE chuyển từ các dịch vụ của Microsoft sang với Google; họ có thể áp dụng những kỹ thuật tương tự với Firefox.

Tuy nhiên, khi mạng Internet phát triển, lượng tìm kiếm mà Mozilla mang đến cho Google đang nhiều hơn bất cứ lúc nào, và chắc chắn Google không muốn những người này chuyển sang dùng Bing.

Hiện tại Google đã có Chrome nên người dùng Firefox không còn có giá đối với Google bằng 5 năm trước, nhưng không thể nói là họ mất hết giá trị đối với gã khổng lồ.

Tương lai của Firefox

Mối liên quan “trớ trêu” với nhà cung cấp tìm kiếm Google đã đẩy Mozilla vào tình huống tiến thoái lưỡng lan. Trong khi đó, Mozilla cũng vấp phải một số vấn đề về chiến lược. Riêng trong năm 2011, Firefox đã ra các phiên bản 4, 5, 6, 7 và 8. Chiến lược phát nhành liên tục được coi là cách chính để đưa cải tiến trình duyệt đến với người dùng sớm nhất.

Tuy nhiên, nhìn chung Firefox không gây được mấy ấn tượng mà còn khiến người dùng bối rối bởi số lượng các phiên bản xuất hiện quá nhiều và dày đặc. Đặc biệt khi một vài tính năng nâng cao chưa chứng tỏ sự hữu ích. Thay vào đó, lịch phát hành của Firefox ít nhiều gây nhiền toái cho người dùng, đặc biệt những người dùng doanh nghiệp không muốn liên tục thử nghiệm và thay đổi trình duyệt 6 tháng một lần.

Firefox cũng gặp phải thách thức khi là trình duyệt chủ yếu dành cho máy tính cá nhân, trong khi nhiều trình duyệt khác đã có thể phát triển ngoài máy tính để bàn và laptop. Firefox đã tiến hành nghiên cứu phiên bản di động, nhưng chưa mấy nổi bật so với các trình duyệt di động khác. Theo Net Applications, Safiri của Apple đang chiếm 55% thị trường trình duyệt di động, Opera Mini đứng thứ hai với 20,09%, trình duyệt Android nắm 16,36%.

Hiện tại, Firefox chưa thể hiện bất kỳ chiến lược thuyết phục nào để xâm nhập thế giới di động trong khi người dùng đang dần bớt mặn mà với Firefox trên máy tính cá nhân.

Theo www.ictnews.vn